In de Zuid-Hollandse bijdragen aan het Dialectenboek lees je meer over de dialecten van onder andere Charlois, de Hoekse Waard en de Vijfheerenlanden, met prachtige termen als 'bobberkop', 'nijpnaars' en 'bunzig'.
Het Dialectenboek
Het Dialectenboek 'Sprekend van aard. Bijnamen en karaktereigenschappen in streektalen' is een uitgave van de stichting Nederlandse Dialecten. Het telt in totaal zo'n 200 pagina's over dialecten uit Nederland en Vlaanderen.
De bundel bevat 4 artikelen over Zuid-Holland. Stephan de Vos geeft in zijn 'Klein Woordenboek van Zuid-Hollandse karaktereigenschappen' een overzicht van toepasselijke termen uit de dialecten van achtereenvolgens Charlois, de West-Alblasserwaard ('Graefse dialecten'), de Hoekse Waard, Zoetermeer, de Krimpenerwaard en Spijkenisse. Daarin zitten soms overeenkomsten. Zo is een 'bobberkop' een term uit de West-Alblasserwaard voor een 'chagrijnig persoon' en wordt zo iemand in Spijkenisse een 'bobber' genoemd. 'Bunzig' is 'bang' in het dialect van Charlois, maar komt ook voor (als 'bunzeg') in de Krimpenerwaard en in de West-Alblasserwaard. Andere mooie uitdrukkingen zijn 'zo groos as een bezem' (ergens trots op zijn, Charlois); 'ben jij nou glad geschiffeld' (gek, Charlois); 'muikert' (stiekemerd, West-Alblasserwaard); 'droel' (kouwelijk persoon, Hoekse Waard) en 'fiebeldekwint' (zeer onrustig of aanstellerig, Zoetermeer).
Sprêêuwe wille wel korse vrete
De bijdrage van de stichting Streektaal Alblasserwaard en Vijfheerenlanden gaat in op streektaalgezegdes uit de regio. Zoals ''t Is brei, die me nie brandt' (het laat me koud); 'Wie mit appel smijt, wordt mit klokhoize betaold' (wie kaatst kan de bal verwachten) en 'Sprêêuwe wille wel korse vrete mar gien bôôme plante' (wel de lusten, niet de lasten).
Huib Kraaijeveld van de Werkgroep Dialect Sliedrecht schrijft over 'Lijf en lêêje' in het Sliedrechts, met uitdrukkingen als 'tobnaegel' (tobberd), 'zaailore' (flaporen) en 'natnek' (drinkebroer).
Tot slot besteedt Jaap van der Marel aandacht aan het Katwijkse dialect en de termen en gezegden over karaktereigenschappen die daarin voorkomen. Zo wordt iemand die zich in gezelschap wat teruggetrokken opstelt en weinig over zichzelf loslaat 'hael' (heel) genoemd. 'Hij is ààreg hael; hij vertelt nooit d'r is wat over z'n femilie''. En, zo schrijft hij, "voor lieden die zich serieus voordoen, maar de kat een beetje in het donker knijpen, bestaat in het Katwijks een aparte, grappige uitdrukking. Deze lieden zijn gek om 'n houkje."
Plaats een reactie
Ontdek meer
Heb jij een verhaal over de Zuid-Hollandse geschiedenis?
Welk verhaal mag volgens jou niet ontbreken op deze website? Deel je verhaal of tip met de redactie! Lees de voorwaarden en tips voor het schrijven van een verhaal.
Ontvang de laatste verhalen in je mailbox
Wil je op de hoogte gehouden worden van nieuwe publicaties? Abonneer je dan op onze nieuwsbrief!
0 reacties