In de middeleeuwen werd Holland geregeerd door graven. Het zwaartepunt van hun macht in de Lage Landen lag in het huidige Zuid-Holland.
De eerste graven
Veel van de vroegste geschiedenis van hun bestuur in Zuid-Holland is onduidelijk, maar we weten dat graaf Dirk III in 1018 zijn machtsbasis had in Vlaardingen. Toen Floris II in 1101 als eerste werd aangeduid als ‘graaf van Holland’, had zijn geslacht al het grootste deel van de huidige provincie in handen en vormde dat zijn belangrijkste machtsbasis.
Graaf Dirk III door Hendrik van Hessel. (15e eeuwse afbeelding)
Reizende graven en vestiging in Den Haag
Lange tijd hadden de graven geen vaste residentie, maar reisden zij op en neer tussen onder andere Leiden, Vlaardingen, Dordrecht en Haarlem. Toen de grafelijke macht zich uitstrekte over een steeds groter geografische gebied, met Zeeland en West-Friesland, bleef de machtsbasis in Zuid-Holland. Dat gold ook voor de oorspronkelijk uitheemse gravengeslachten uit Henegouwen (1299) en Beieren (1346).
Rond 1387 vestigde graaf Albrecht van Beieren zich het grootste deel van de tijd in Den Haag. Zijn zoon, Willem VI, verbleef echter beduidend minder in Holland. Willems dochter en opvolger Jacoba van Beieren vocht een burgeroorlog uit met haar oom Jan, die zich weer in Den Haag vestigde. In deze periode waren drie van de vier ‘hoofdsteden’ van het graafschap Holland in Zuid-Holland te vinden: Dordrecht, Delft en Leiden.
Graaf Willem IV door Hendrik van Hessel. (15e eeuwse afbeelding)
Zuidelijk Holland en de Nederlanden
In 1433 droeg Jacoba al haar macht over Holland over aan Filips van Bourgondië. Filips was onder andere al hertog van Bourgondië en Brabant en graaf van Vlaanderen, en hij vestigde zich niet in Holland. Van zijn opvolgers woonde alleen zijn zoon Karel de Stoute enige tijd in Holland (voordat hij Filips opvolgde).
Tussen 1433 en 1572 bekleedde Zuid-Holland nauwelijks een bestuurlijke centrumfunctie. De vorsten (sinds 1482 de Habsburgse dynastie) verwierven steeds meer gebieden en lieten zich niet vaak in Holland zien. Wél behoorden de steden tot de rijkste van de Nederlanden. In de noordelijke Nederlanden was Zuid-Holland een van de belangrijkste regio’s. Ook vergaderden de Staten van Holland in Den Haag.
Plaats een reactie
Ontdek meer
Heb jij een verhaal over de Zuid-Hollandse geschiedenis?
Welk verhaal mag volgens jou niet ontbreken op deze website? Deel je verhaal of tip met de redactie! Lees de voorwaarden en tips voor het schrijven van een verhaal.
Ontvang de laatste verhalen in je mailbox
Wil je op de hoogte gehouden worden van nieuwe publicaties? Abonneer je dan op onze nieuwsbrief!
0 reacties