Ockenburgh Den Haag: Romeins fort en buitenplaats

Omstreeks 1650 kocht de dichter en medicus Jacob Westerbaen het woeste duinlandschap ten zuiden van Den Haag en stichtte landgoed Ockenburgh – Jacob’s ‘Eden in het Duyn’. Uit opgravingen blijkt dat er in de bronstijd al bewoners waren. De geschiedenis van het Landgoed kent een grillig verloop met diverse eigenaren. Omstreeks 1840 veranderde de formele tuin in een landschapstuin. Sinds 1889 is de indeling van de tuin niet meer aangepast.

De Romeinen in Ockenburgh Kijkduinpark

De vondst van het fort bij Ockenburgh op het Vakantiepark Kijkduin is het belangrijkste bewijs dat dit verdedigingssysteem langs de kust heeft bestaan. Het fort bij Ockenburgh is hooguit 30 jaar in gebruik geweest: vanaf ongeveer 150 tot 180 Na. Chr. Door de vondst van een aantal paardengraven en grondsporen - die geïnterpreteerd kunnen worden als stalboxen - denkt men dat het om een ruiterfort gaat.

Het fort bood ruimte aan (ongeveer) 16 ruiters en hun paarden. Vlakbij het fort was een dorp (vicus). De bewoners verdienden de kost met werkzaamheden voor de soldaten van verschillende forten in de directe omgeving. De soldaten verlieten het fort van Ockenburgh omstreeks 180 na Chr. Het dorp dat naast het fort was ontstaan, bleef nog wel langere tijd bewoond.

Waarschijnlijk betekent dit dat de kustverdediging desondanks bleef functioneren. Waarom het fort werd verlaten is nog niet duidelijk. Misschien kwam er een verandering in de opzet van de kustverdediging.

Ga mee op tijdreis in de online TimeTravel app

Dit alles kun je op een realistische manier beleven op je mobiel, tablet of laptop/computer. Zorg ervoor dat je scherm gekanteld is op mobiel of tablet en ga mee terug de tijd in. Wil je het liever op een groter scherm zien? Op je computer of laptop kun je de details nog beter zien.

Buitenplaats Ockenburgh vanaf de Eerste Wereldoorlog

In de Eerste Wereldoorlog verbleven tijdelijk Belgische militairen op het landgoed. In 1919 werd het Vliegveld Ockenburgh aangelegd op de plek waar nu het einde van de Machiel Vrijenhoeklaan is. De laatst bekende bewoners van de villa was de familie Menten. Het landgoed werd in 1931 door de gemeente Den Haag aangekocht en voor het publiek opengesteld.

Tijdens de Tweede Wereldoorlog werd het vliegveld weer in gebruik genomen en werden de V2-raketten vanaf het Landgoed Ockenburgh afgeschoten richting Londen.

Vanaf 1954 heeft Ockenburgh een camping. De villa werd als jeugdherberg in gebruik genomen en kreeg in de jaren zeventig van de vorige eeuw een aanbouw. Een grote moderne vleugel met  een constructie van staal en glas, ook wel ‘De Van Klingeren vleugel’ genoemd. In 1996 werd de jeugdherberg gesloten. In 2011 werd de Van Klingeren aanbouw verwijderd en opgeslagen. In de jaren negentig is op een deel van de camping het huidige Kijkduinpark gebouwd.

Sinds 16 augustus 1990 maakt het landgoed deel uit van het beschermd natuurmonument Solleveld. De afgelopen periode is het park onder leiding van het Zuid-Hollands landschap grondig gerestaureerd. Het renoveren van het landgoed is bijzonder omdat het een Natura 2000-gebied is. Dit betekent dat het landgoed een onderdeel is van een Europees netwerk van natuurgebieden. Er zijn onder andere nieuwe witte landgoedbanken geplaatst en de brug naar duinbos ‘de Zwitserse Partij’ aan de oever van de Spiegelvijver werd vernieuwd.

Met dank aan

TimeTravel Ockenburgh Kijkduinpark is mede mogelijk gemaakt door The Missing Link, Erfgoedhuis Zuid-Holland, provincie Zuid-Holland en de gemeente Den Haag, in het kader van het programma Erfgoedlijn Limes.

Ab Waasdorp (gemeente Den Haag) heeft de productie inhoudelijk begeleid, met medewerking van Niels van den Berg en Olav Reijers (The Missing Link). Fotografie door Dennis van Duijn, O Kijk! TimeTravel is een product van Xinas Animation in samenwerking met The Missing Link.