Huis Cronesteyn Leiden

In het polderpark aan het Rijn-Schiekanaal, ten oosten van de Lammebrug, ligt de omgrachte huisplaats Cronesteyn. De geschiedenis van deze ridderhofstede gaat terug tot de 14de eeuw, toen Jan van Polanen het goed in leen kreeg. Voordien was Wouter van Haerlem leenman en droeg de hofstede de naam Heer Woudterswerf. Omstreeks 1400 kreeg Floris van Alkemade het goed in bezit, die het opdroeg aan de Hollandse graaf. In 1510 werd de hofstede voor het eerst Cronesteyn genoemd.

Tijdens het beleg van Leiden in 1573-1574 werd Cronesteyn verwoest: alle gebouwen binnen de 500-roedengrens werden toen afgebroken opdat Spaanse troepen zich niet konden verschansen. Daniël van Wijngaarden kreeg enkele jaren later toestemming tot herbouw. Het huis had blijkens een tekening van Roghman de gestalte van een typische edelmanswoning, bestaande uit twee naast elkaar liggende vleugels van verscheidene bouwlagen, die via een traptoren bereikbaar waren. In de 17de en 18de eeuw werd Cronesteyn diverse malen verkocht. Eind 18de eeuw was het zodanig vervallen, dat het werd omschreven als ‘de hofstad Cronestein of wel de getimmerden daarvan over zijnde’. Omstreeks 1800 zijn de laatste resten afgebroken.