Naar overzicht

Hoe zag het leven op de buitenplaats eruit?

In Zuid-Holland vind je ze op diverse plekken: buitenplaatsen, vaak aangelegd in en na de zeventiende eeuw, en ingebed in weelderig groen en bedoeld als extra rustplek voor vermogende mensen. Hoe zag het leven op deze buitenplaatsen er vroeger uit? 

Bijzondere tuinen en parken

Op buitenplaatsen stonden naast het woonverblijf meestal ook één of meer boerderijen en dienstgebouwen. Om in de zomer dranken koel te kunnen houden werden ijskelders gebouwd, waarin brokken ijs soms jarenlang bevroren bleven. Verder waren er vaak luxe voorzieningen als theekoepels, hertenkampen, volières met pauwen en fazanten, en vijvers met karpers en forellen.

Soms was er een ‘oranjerie’ - een soort kas met citrusbomen en palmen. Bijzondere plantensoorten werden van over de hele wereld aangevoerd en veel buitenplaats-bezitters legden daarvan collecties aan, die veel bezoekers trokken. Van tuinen werd veel werk gemaakt.

In de zeventiende eeuw waren classicistische tuinen, met geometrische vormen, stelsels van lanen en zichtassen populair. In de achttiende eeuw kwam de Engelse landschapsstijl in de mode. Die hadden met kronkelende paden, golvende bosranden en beekjes een heel ander aanzien. Voor een extra pittoreske en romantische uitstraling werden soms namaakruïnes en tempeltjes aangelegd.

Buitenplaats in Wassenaar.

Stinzenplanten

Van de destijds aangelegde parken in landschapsstijl zijn vooral stukken bos bewaard gebleven, naast bepaalde padenpatronen en waterpartijen. Ook zijn er overblijfselen in de vorm van ‘stinzenplanten’ te vinden, die ooit zijn aangeplant en in de loop van de tijd zijn verwilderd. Het gaat hier bijvoorbeeld om wilde hyacinten, aronskelken of sneeuwklokjes. Uitheemse bomen als platanen, sequoia’s of ginkgo’s zijn ook vaak overblijfselen van ooit indrukwekkende oude tuinen.

Een boek met adviezen over het aanleggen van buitenplaatsen.

Zomerseizoen

Buitenhuizen werden voornamelijk in het zomerseizoen bewoond. ‘s Winters waren de wegen vaak onbegaanbaar en bovendien waren de huizen er niet op gebouwd om er bij koude temperaturen in te verblijven. In het voorjaar lieten de stadsbewoners hun huisraad weer overbrengen. Regenten hadden vrij in de zomer en kooplieden reisden soms dagelijks op en neer. De bewoners hielden zich vooral bezig met ontspannende zaken als tuinieren of het bezoeken van vrienden en familie op naburige buitenplaatsen.

Historische tekening van een buitenplaats bij Zorgvliet.

Eind september vertrokken de vrouwen en kinderen vaak weer naar de stad. Mannen bleven vaak nog terugkomen tot eind oktober - om te jagen, bijvoorbeeld op vinken die als een delicatesse golden en waarvan er soms duizenden per seizoen werden gevangen. Op speciale vinkenbanen probeerde men ze met lokvogels te lokken, waarna ze in netten werden gevangen.

Meer weten?

Bekijk onze themapagina over landgoederen, kastelen en buitenplaatsen.

0 reacties

Plaats een reactie

Verzenden

Ontdek meer

Heb jij een verhaal over de Zuid-Hollandse geschiedenis?

Welk verhaal mag volgens jou niet ontbreken op deze website? Deel je verhaal of tip met de redactie! Lees de voorwaarden en tips voor het schrijven van een verhaal.

Ontvang de laatste verhalen in je mailbox

Wil je op de hoogte gehouden worden van nieuwe publicaties? Abonneer je dan op onze nieuwsbrief!

Deze website maakt gebruik van geanonimiseerde cookies om jouw gebruikservaring te optimaliseren en voor de analyse van onze website. Deze cookies kun je niet uitzetten. Bij het tonen en afspelen van YouTube video's worden cookies van derden geplaatst. Deze cookies van derden kun je wel uitzetten. Klik op "Akkoord" als je akkoord gaat met dit gebruik van cookies, klik op "Aanpassen" voor meer informatie en om zelf te bepalen welke cookies deze website plaatst.

Deze website maakt gebruik van geanonimiseerde cookies om jouw gebruikservaring te optimaliseren en voor de analyse van onze website. Deze cookies kun je niet uitzetten. Bij het tonen en afspelen van YouTube video's worden cookies van derden geplaatst. Deze cookies van derden kun je wel uitzetten. Klik op "Akkoord" als je akkoord gaat met dit gebruik van cookies, klik op "Aanpassen" voor meer informatie en om zelf te bepalen welke cookies deze website plaatst.