De bevolking van Zuid-Holland groeide tussen 1800 en 1850 met 50 procent, en van 1850 tot 1900 met maar liefst 75 procent. Dit komt echter niet omdat mensen meer kinderen kregen, maar omdat minder kinderen stierven. De leefomstandigheden voor de armste lagen van de groeiende bevolking bleven verre van ideaal.
Gebrek aan ruimte en hygiëne
Tot 1874 was het in veel steden verboden buiten de stadsmuren te bouwen. Militairen wilden een vrij schootsveld hebben, voor het geval een vijand het land zou binnenvallen. Gevolg was wel dat binnen een beperkt oppervlak steeds meer mensen moesten worden gehuisvest. Deze problematiek werd nog verergerd door het feit dat de overheid zich niet of nauwelijks met huisvesting bezighield. Hierdoor woonden veel mensen dicht op elkaar in veel te kleine huizen. Bovendien hadden steden in de vroege negentiende eeuw geen voorzieningen als stromend water, riolering of een geregelde vuilnisafvoer.
Uilenburgstraat in Amsterdam, hier in 1925. Zelfs toen waren de levensomstandigheden op sommige plekken nog slecht.
Cholera
Als gevolg van deze omstandigheden woedden er vanaf de jaren dertig van de negentiende eeuw verscheidene cholera-epidemieën in Zuid-Holland – de eerste in 1832 in Scheveningen. Vervuiling en ondervoeding zorgden ervoor dat de ziekte vele slachtoffers maakte, vooral onder de armste lagen van de bevolking. In Zuid-Holland werden onder andere Leiden, Rotterdam en Den Haag zwaar getroffen. Zo waren er tussen 1832 en 1867 zeven cholera-epidemieën in Leiden, die ongeveer 5000 slachtoffers maakten.
Franse tekening van twee cholerapatienten.
Bevolkingsgroei
Desondanks groeide de Nederlandse bevolking tussen 1850 en 1900 van drie tot vijf miljoen mensen, voornamelijk door de hierboven omschreven daling van het geboortecijfer. De overheid hield zich echter nog altijd afzijdig als het ging om woningbouw, en liet die over aan speculanten. Pas na de Woningwet van 1901 kwam er geleidelijk verbetering in de vaak erbarmelijke woonomstandigheden van de verpauperde bevolking.
Plaats een reactie
Ontdek meer
Heb jij een verhaal over de Zuid-Hollandse geschiedenis?
Welk verhaal mag volgens jou niet ontbreken op deze website? Deel je verhaal of tip met de redactie! Lees de voorwaarden en tips voor het schrijven van een verhaal.
Ontvang de laatste verhalen in je mailbox
Wil je op de hoogte gehouden worden van nieuwe publicaties? Abonneer je dan op onze nieuwsbrief!
0 reacties