De Industriële Revolutie liet vanaf de negentiende eeuw ook Zuid-Holland niet onberoerd. Stoommachines deden hun intrede, zij het later dan in vergelijkbare gebieden in Europa.
Eén van de eerste toepassingen van stoomkracht in Zuid-Holland was een typisch Hollandse: de waterhuishouding. In 1787 werd in de Blijdorpse polder bij Rotterdam een gemaal geplaatst dat door stoomkracht werd aangedreven. Dit voorbeeld werd spoedig gevolgd door andere waterschappen.
Industrie
Ook de Zuid-Hollandse industrie kon profiteren van de nieuwe mogelijkheden. In Leiden, bijvoorbeeld, kreeg de sterk in verval geraakte textielindustrie een belangrijke impuls door de toepassing van efficiënte stoomtechnologie.
Toch bleef de Leidse textielindustrie jarenlang een uitzondering: in de rest van Zuid-Holland duurde het vaak erg lang voordat vertrouwde en bewezen technieken werden vervangen door nieuwerwetse stoommachines. De aanvankelijk hoge investeringen en beperkte betrouwbaarheid van stoommachines verklaren de terughoudendheid voor een deel, maar ook de duurte van steenkool (die van ver buiten Holland moest komen).
Ontwerp voor een stoomboot, 1827
Stoomvaart
Een treffend voorbeeld van de aarzelende acceptatie van stoomkracht vormen de zee- en binnenvaart. Hoewel al in 1824 de eerste met stoom aangedreven houten raderboten op de Nederlandse rivieren gingen varen, en er in 1830 een vaste stoomverbinding met Engeland kwam, duurde het tot het laatste kwart van de negentiende eeuw voordat het zeilschip definitief terrein begon te verliezen op de stoomvaart.
Een vroege negentiende eeuwse replica van de allereerste stoomtrein van Nederland, de Arend.
Spoorwegen
De trein deed wél relatief snel haar intrede in het Zuid-Hollandse landschap. Dit was voornamelijk te danken aan ‘koning-koopman’ Willem I, die privégelden beschikbaar stelde voor het aanleggen van spoorwegen.
In 1841 werd de oudste spoorlijn in Nederland, Amsterdam-Haarlem, doorgetrokken tot in Leiden. Twee jaar later werd ook Den Haag bereikt, en in 1847 reed de trein voor het eerst Rotterdam binnen. Nog altijd is dit traject een van de drukste van het Nederlandse spoorwegnet.
Plaats een reactie
Ontdek meer
Heb jij een verhaal over de Zuid-Hollandse geschiedenis?
Welk verhaal mag volgens jou niet ontbreken op deze website? Deel je verhaal of tip met de redactie! Lees de voorwaarden en tips voor het schrijven van een verhaal.
Ontvang de laatste verhalen in je mailbox
Wil je op de hoogte gehouden worden van nieuwe publicaties? Abonneer je dan op onze nieuwsbrief!
0 reacties