Naar overzicht

‘Je wordt gevormd door de plek waar je woont’: Piet Heijstek over zijn historische duinhuis in Hoek van Holland

— 3 reacties

Piet Heijstek (85) was eigenaar van Redding- en Veerdienstmuseum Jan Lels en woont in een bijzonder huis in Hoek van Holland. Het is al honderd jaar oud en is bewoond door meerdere generaties van zijn voorouders. "Na de oorlog kon ik kijken van Den Briel tot aan Scheveningen aan toe, want alles was kaal hier. Je zag op de Maasvlakte hoe de zon de golfjes goud toverde. Prachtig vond ik het!"

Waar eerst nog een heel straatje huizen stond, is nu enkel nog het huis van Piet Heijstek over. Het gebied rondom het huis is tegenwoordig eigendom van Zuid-Hollands Landschap. ‘Een soort enclave’, noemt Heijstek zijn afgelegen terrein. Het huis werd in 1925 gebouwd door zijn vader. Het kreeg de naam Rielo, een combinatie van de voornamen van de vader van Heijstek en diens eerste vrouw. Toen het net gebouwd was stond het nog pal aan het strand, maar in de loop der jaren is de duinrand groter geworden. Een oude strandpaal in de tuin herinnert nog aan hoe nabij de zee vroeger was.

Heijstek is Hoekenees in hart en nieren en een echte ‘man van de zee’. Hij komt nog dagelijks op het strand en ook tijdens zijn vakanties zoekt hij het water op. ‘Je wordt gevormd door de plek waar je woont,’ vertelt hij.

Te midden van bunkers en mijnenvelden

Aan het begin van de Tweede Wereldoorlog moest de familie Heijstek het huis aan het strand verlaten. ‘Ik heb tijdens de vijf bezettingsjaren in de Hoek gewoond, en in die vijf jaar heb ik nooit de zee gezien. Wij mochten daar niet komen.’ Vijf jaar lang verbleven er namelijk Duitsers.

‘Ik weet wel nog toen wij terugkwamen hier op Rielo. Toen heb ik uren boven gezeten met de verrekijker, genietend van de zee. Dan zag je op de Maasvlakte hoe de zon de golfjes goud toverde. Prachtig vond ik het! Ik kon kijken van Den Briel tot aan Scheveningen aan toe. Want alles was kaal hier.’

Over de gebeurtenissen in Hoek van Holland tijdens de Tweede Wereldoorlog, en over zijn eigen ervaringen, schreef Piet Heijstek het boek Te midden van bunkers en mijnenvelden. Heijstek behandelt veel in het boek, zo ook de inzet van V2-raketten. Ongeveer waar nu de vrachtterminal van de Stena Line staat, stond tijdens de oorlog een lanceerplek voor V2-raketten. Deze stonden opgesteld bij de dorpskerk. ‘Zodat ze die dingen vanuit de lucht niet direct zagen,’ legt Heijstek uit. Hij herinnert zich nog goed hoe het eruitzag: ‘Die raketten stonden op Meillerwagens, zoals die werden genoemd, en daar lagen dan zeilen overheen. Alleen de punten staken net een beetje uit.’ Ook de klap van zo’n raket staat hem nog goed bij. ‘De ramen werden eruit geslagen. Maar, er moest in de oorlogstijd natuurlijk altijd eerst karton voor de ramen en daar overheen dikke gordijnen, want je mocht geen licht naar buiten laten stralen. Dat heeft ons beschermd tegen de scherven.’

Na de oorlog duurde het nog even voor het strand weer toegankelijk was: ‘Dat was pas in 1946. Een deel werd vrijgegeven, want daarvoor mocht je nog niet op het strand komen. Daar had je die rommelasperges met granaten ertussen,’ vertelt Heijstek. Met ‘rommelasperges’ verwijst hij naar verdedigingsconstructies vernoemd naar de Duitse generaal-veldmaarschalk Erwin Rommel.

Museum Jan Lels

De resten van de oorlog zijn in Hoek van Holland nog volop te vinden. Naast het huis van Heijstek ligt een bunker van de Kriegsmarine waar een radio-installatie stond. ‘Ik beschouw hem een beetje als mijn privé-bunker,’ vertelt Heijstek. Zijn kleinkinderen geven er nu weleens een feestje. Niet ver bij Rielo vandaan is nog een andere bunker te vinden. Daar bevond zich lange tijd het Redding- en Veerdienstmuseum Jan Lels, waar Piet Heijstek de oprichter en eigenaar van was.

Het museum is ontstaan na de stranding van het schip De Faustus, die Heijstek vanuit zijn duinhuis kon zien gebeuren. Hij schreef hierover, en vanuit die boeken ontstond in 1986 het Reddings- en Veerdienstmuseum Jan Lels – de opvarenden van De Faustus werden namelijk gered met de reddingboot President Jan Lels. Die boot heeft lang bij de collectie van het museum gehoord.

Nadat Heijstek stopte kon helaas geen opvolger gevonden worden. In 2019 is besloten het museum te sluiten. De objecten uit het museum zijn verspreid onder meerdere nieuwe eigenaren. President Jan Lels staat nu in Historyland in Hellevoetsluis. Heijstek is tevreden over hoe het is afgelopen met het museum. ‘Het is een gesloten boek, maar ik heb het met plezier gelezen.’

Gezellig strandleven

Zo dicht aan het strand wonen bracht natuurlijk ook veel leuks met zich mee. Heijstek herinnert zich nog de korfstoelen op het strand en de danstent van Harry Verburg. ‘Daar stonden we met rode oortjes te kijken hoe er gedanst werd. De dames in bikini. Ja, we waren natuurlijk snotneuzen en dat vonden we prachtig.’ Het strandleven zelf is ook veranderd volgens Heijstek. ‘Het was altijd gezellig. Het strand was hier vlakbij. Het had iets oubolligs, iets wat bij het dorp hoorde. Een heel dorps karakter had het. Dat is veranderd: het is allemaal zakelijker geworden.’

Het strand bij Hoek van Holland, tegenwoordig. (Foto: Kees Tom, CC BY-SA 2.0)

Een veranderde omgeving

In de afgelopen eeuw is ook het landschap rondom duinhuis Rielo veranderd. De duinrand is groter geworden, waardoor grond rondom het huis ontzilt is geraakt. Er kunnen nu bomen groeien in de tuin van Heijstek, terwijl dat vroeger onmogelijk was.

Deze tuin is bijna een archeologische opgravingsplek. Op het terrein naast zijn huis bevond zich vroeger een vuilstort. Heijstek heeft allerlei objecten uit de grond kunnen halen, zoals tientallen oude inktpotjes, flessen en pijpenkoppen, vaak nog puntgaaf. Aan al deze objecten valt ook van alles op te merken over de geschiedenis van het huis en de omgeving. Zo zijn de inktpotjes en vele flessen afkomstig uit de periode waarin er Duitsers in Rielo zaten. Maar ook van de periode daarvoor heeft Heijstek spullen in zijn achtertuin gevonden, zoals kogelflesjes en antiek aardewerk.

En hoe zit het met de toekomst van Rielo? Momenteel, omringd door gebied van Zuid-Hollands Landschap, kan het huis blijven staan. Hij hoopt dat een van zijn kinderen of kleinkinderen het huis overneemt en dat het daarmee in de familie Heijstek blijft.

Gelukkig blijft er altijd één zekerheid, hoeveel er ook gebeurd en veranderd is en nog zal veranderen: ‘De horizon, de vergezichten, het licht dat op het water valt, dat is eindeloos. En dat is iets wat blijvend is en dat is het mooie van bij de kust wonen.’

Vondsten uit de tuin van Piet Heijstek. (Foto: Janneke van Es)

3 reacties

claudia 17 december 2022

hallo ik zat dit stuk te lezen en toen zag ik op die foto een zadeldakhuis! klopt dat? ik kom binnenkort in hoek van holland wonen en woon nu in de polder van portland-rhoon. mijn dochter heeft gewoond op de valkensteinsedijk dat was ook een zadeldak huisje. er staan er wel meer hoor! maar is dat echt iets van rotterdam of niet? prachtig verhaal ook! mvg claudia knijpinga

Redactie 03 januari 2023

Beste Claudia,

Klopt! Op de afbeelding zijn verschillende soorten daken te zien: een zadeldak en een mansardedak. Beide soorten daken zijn niet specifiek voor de omgeving van Rotterdam. Het mansardedak was vooral populair in Nederland in de tweede helft van de negentiende eeuw en leverde meer ruimte op op de zolderverdieping. De huizen staan er overigens nu niet meer (op Rielo na). Ze zijn allemaal afgebroken omdat ze van hout waren en de bezetter het hout verscheepte naar Duitsland waar er noodwoningen van gebouwd werden. Hopelijk geeft dit een antwoord op je vraag!

Lodewijk Lensvelt 29 maart 2023

Mijn grootvader Marinus Wilhelm Lensvelt heeft als jongeman van 28 jaar mee geholpen bij de reddingsoperatie van de Berlin in 1907.

Dick Hoogenboom 01 mei 2023

Hallo Piet, Ik ben Dick Hoogenboom een medeleerling van de kweekschool in Den Haag.Ik zou je graag eens ontmoeten.

Plaats een reactie

Verzenden

Ontdek meer

Heb jij een verhaal over de Zuid-Hollandse geschiedenis?

Welk verhaal mag volgens jou niet ontbreken op deze website? Deel je verhaal of tip met de redactie! Lees de voorwaarden en tips voor het schrijven van een verhaal.

Ontvang de laatste verhalen in je mailbox

Wil je op de hoogte gehouden worden van nieuwe publicaties? Abonneer je dan op onze nieuwsbrief!

Deze website maakt gebruik van cookies

Deze website maakt gebruik van geanonimiseerde cookies om jouw gebruikservaring te optimaliseren en voor de analyse van onze website. Deze cookies kun je niet uitzetten. Bij het tonen en afspelen van YouTube video's worden cookies van derden geplaatst. Deze cookies van derden kun je wel uitzetten. Klik op "Akkoord" als je akkoord gaat met dit gebruik van cookies, klik op "Aanpassen" voor meer informatie en om zelf te bepalen welke cookies deze website plaatst.

Deze website maakt gebruik van geanonimiseerde cookies om jouw gebruikservaring te optimaliseren en voor de analyse van onze website. Deze cookies kun je niet uitzetten. Bij het tonen en afspelen van YouTube video's worden cookies van derden geplaatst. Deze cookies van derden kun je wel uitzetten. Klik op "Akkoord" als je akkoord gaat met dit gebruik van cookies, klik op "Aanpassen" voor meer informatie en om zelf te bepalen welke cookies deze website plaatst.