Tussen 1795 en 1813 werd Nederland bezet door de Fransen. In deze periode veranderden de grenzen van Holland een aantal keren. De Franse troepen vielen de Republiek in 1795 binnen om een buffer te creëren om het revolutionaire Frankrijk heen. Stadhouder Willem V vluchtte naar Engeland; vooruitstrevende regenten (‘patriotten’) namen de macht over en stichtten een nieuwe staat: de Bataafse Republiek.
Al sinds de zestiende eeuw bestond de mogelijkheid (militaire) boodschappen door te seinen door middel van vuursignalen langs de kust. In de Franse tijd werd echter een optische telegraaf ingevoerd. De hier afgebeelde pagina's zijn afkomstig uit het signalenboek waarin dit communicatiemiddel werd verklaard. Nationaal Archief
Frans voorbeeld
Zo kwam een eind aan de lappendeken van gewesten en min of meer zelfstandige rechtsgebiedjes, die samen de oude Republiek hadden gevormd. De nieuwe eenheidsstaat (1798) werd, naar Frans voorbeeld, verdeeld in acht ‘departementen’, met elk ongeveer evenveel inwoners. Het gewest Holland was verdeeld over vijf departementen: ‘Texel’ (Noord-Holland), ‘Amstel’ (Amsterdam en omstreken), ‘Delf’, ‘Schelde en Maas’ en ‘Rijn’.
Deze indeling was echter van korte duur, want in 1801 werd het oude Holland weer in ere hersteld. Wel werd het voordien Zeeuwse Sommelsdijk (Goeree-Overflakkee) bij Holland gevoegd en (in 1805) het gebied rond de Linge. Utrecht kreeg het gebied vanaf Schoonhoven onder zich.
Koninkrijk Holland
In 1806 vormde Napoleon de Bataafse Republiek om tot het Koninkrijk Holland. Zijn broer Lodewijk Napoleon werd koning. Omdat het departement Holland veel groter was dan de andere departementen, werd het in 1807 gesplitst in ‘Maasland’ in het zuiden en ‘Amstelland’ in het noorden.
In de Franse tijd namen de negatieve gevoelens over Napoleon onder de Hollandse bevolking sterk toe. Vooral de dood van grote aantallen Hollandse soldaten aan de rivier de Berezina, tijdens Napoleons tocht tegen Rusland maakte de Franse keizer niet geliefd. Toch durfde vrijwel niemand iets tegen Napoleon te zeggen of te schrijven. Pas na zijn nederlaag bij Waterloo in België in 1813 werd deze spotprent uitgegeven. Wie goed kijkt, ziet dat zijn gezicht is opgebouwd uit lijken.
Onderdeel Keizerrijk
In 1810 besloot keizer Napoleon zijn broer van de troon te halen en Nederland in te lijven bij het Franse keizerrijk. Opnieuw werden de Hollandse grenzen aangepast. Maasland werd herdoopt tot ‘Monden van de Maas’ en moest een gedeelte van het rivierengebied afstaan aan Brabant (‘Monden van de Rijn’). Ook de grens met Utrecht werd weer iets verlegd: deze liep vanaf 1808 van de rivier de Dubbele Wiericke en Goejanverwellesluis naar Nieuwerbrug. De val van Napoleon in 1813 betekende het eind van de Franse tijd in Holland – en nieuwe grenzen voor het gewest.
Plaats een reactie
Ontdek meer
Heb jij een verhaal over de Zuid-Hollandse geschiedenis?
Welk verhaal mag volgens jou niet ontbreken op deze website? Deel je verhaal of tip met de redactie! Lees de voorwaarden en tips voor het schrijven van een verhaal.
Ontvang de laatste verhalen in je mailbox
Wil je op de hoogte gehouden worden van nieuwe publicaties? Abonneer je dan op onze nieuwsbrief!
0 reacties