Een fatale scherf

Kort na de bevrijding in 1945 werd voor het toenmalige gemeentehuis van Leimuiden een monument opgericht. Voor een wit kruis stond een plaquette met de namen van vier plaatsgenoten, die ten gevolge van oorlogshandelingen in Nederland om het leven waren gekomen. Elk jaar woont Riet Slegers–de Vos (1944) met haar kinderen en kleinkinderen de dodenherdenking op 4 mei in Leimuiden bij. 

Ik was een oorlogskind

"Mijn ouders zijn getrouwd in mei 1943 en ik was hun eerste kind. Zij woonden toen in huis bij de ouders van mijn moeder, in een klein huisje achter de Dorpsstraat in Leimuiden. Mijn opa heette Cornelis van Heijningen, hij was koster van de hervormde kerk tegenover ons huis. Zij woonden bij mijn grootouders omdat er in die tijd niet zo gemakkelijk huizen beschikbaar waren en er ook geen geld was om zelf een huis in te richten. Er was toen gebrek aan alles, het was geen gemakkelijke tijd."

Dodelijk getroffen

“Op zaterdag 24 februari 1945 fietste mijn vader om tien uur ’s morgens over het Noordeinde in Leimuiden. Hij kon dat ongehinderd doen omdat hij een Ausweis had waarop stond dat hij werkte bij een aan de tuinbouw verwant bedrijf. Hij had namelijk een baggerschuit en de opgebaggerde grond bracht hij naar de kwekers. Daarom was hij ook vrijgesteld van de Arbeitseinsatz. Hij was op weg naar de verjaardag van een neefje in Burgerveen. Jan Michel, die aan het Noordeinde woonde, fietste met hem mee naar de brug over de Ringvaart."

"Toen zij daar in buurt waren kwamen er Engelse vliegtuigen over die het gemunt hadden op de laatste Duitse verdedigingsstellingen en het scheepvaartverkeer in de Ringvaart. Zij zagen een vrachtschip met suikerbieten aan voor een transportschip van de Duitsers aan en bestookten dat met bommen of granaten. De twee mannen zochten dekking achter de twee huisjes die tegenover de brug stonden. Dat was toen nog de oude rolbrug. Mijn vader Antoon verschool zich bij het huis van de familie Van Bergen. Juist dat huisje werd ernstig getroffen door de verkeerd gerichte bommen en werd geheel verwoest. Mijn vader werd dodelijk getroffen door een scherf die zijn hart doorboorde. Mijn oom, Jaap Knook, die langs de Aalsmeerderweg woonde had alles zien gebeuren en ging kijken. Hij vond mijn vader, voorover liggend en overleden. Er waren nog meer slachtoffers bij het huis te betreuren. Hij was degene die doorfietste naar Leimuiden om mijn moeder het droevige nieuws te vertellen. Natuurlijk was mijn moeder erg overstuur, zeker toen dominee Van Venen van de hervormde kerk en dokter Stapensea het nieuws kwamen bevestigen. Zij was nog geen twee jaar getrouwd, had een dochter van negen maanden en nu al haar man verloren.”

"Het lichaam van mijn vader werd door de Duitsers in beslag genomen en snel weer aan mijn moeder overgedragen. Alleen zijn schipperspet en rechterschoen heeft ze niet terug gehad. Wij hebben later het vermoeden gehad dat hij daarin wel eens bonkaarten zou hebben kunnen verstopt. Toon Vlasman en Vreeken uit Oude Wetering vertelden later dat hij wel voor de illegaliteit werkte. Wij hoorden dat allemaal later pas, er werd toen niet over gesproken. Zijn portefeuille en de gedeukte tabaksdoos kwamen ook direct terug. In alle papieren zaten gaten van de scherf die hem getroffen had. Ook zijn Ausweis en andere belangrijke papieren zaten daarbij. Zijn persoonsbewijs kwam pas vijf jaar geleden boven water. Het lichaam werd in een verzegelde kist bij mijn moeder thuis gebracht. Zij kon het gezicht van haar man niet meer zien. Dokter Stapensea heeft er toen een klein ruitje in laten maken."

Hoe nu verder?

"Van de Gemeente Leimuiden kreeg mijn moeder een graf op de begraafplaats achter de Dorpskerk. Zij hoefde daar niets voor te betalen, ook niet later voor het onderhoud. Dat is tot op de dag van vandaag zo gebleven. Van het Bureau Hulp Oorlogsslachtoffers kreeg mijn moeder vijf jaar lang ƒ19,75 per week. Daarvan moest zij alles betalen, ook de huur van ƒ 3,50. Gelukkig kregen wij veel hulp, zo kreeg zij van kledingwinkel Rietdijk een zwart mantelpakje voor de begrafenis. De grafsteen is geschonken door mensen van de gereformeerde kerk. Ook mijn grootouders hebben mijn moeder, en mij dus, financieel bijgestaan."

"Toen ik ging beseffen dat andere kinderen wel een vader hadden en ik niet vroeg ik dat aan mijn moeder. Dan wees zij op de foto van mijn vader en zei: “Dat is jouw vader, die is nu in de hemel, die blijft voor altijd jouw vader”. Mijn moeder hertrouwde zes jaar later met Wim Kuling. Zij zei tegen mij - ik was toen zes jaar - je krijgt geen andere papa, jouw papa is de man op de foto. Verschil met mijn broer en zus die later uit dat huwelijk geboren zijn was er niet. Ik was eigenlijk toen het gebeurde te jong."

"Over mijn echte vader werd altijd heel openhartig gepraat. Pa Kuling leefde altijd mee, ging mee naar het graf en naar de herdenkingen op 4 mei. Mijn ouders zijn nog veertig jaar getrouwd geweest. Mijn moeder zei wel eens: ”Ondanks dit fijne leven, zal ik het verdriet en de herinnering aan die afschuwelijke 24e februari 1945 altijd in mijn hart blijven meedragen."

Bekijk het oorlogsmonument in Leimuiden op de website van 4 en 5 mei