Groot-Poelgeest in Koudekerk aan den Rijn

In Koudekerk ligt even ten oosten van de kerk het door een brede gracht omgeven kasteelterrein van Groot-Poelgeest. Op dit terrein staat nog een veelhoekig torentje van het voormalige poortgebouw van de burcht. De eerste vermelding van het kasteel is in 1326 toen het kasteel door de heren van Poelgeest aan de Hollandse grafelijkheid in leen werd opgedragen. Hoewel Groot-Poelgeest vrijwel geheel verdwenen is, geven historische afbeeldingen een redelijk beeld van het uiterlijk van het gebouw. Het kasteel had een ronde basisvorm.

Waarschijnlijk was er sprake van een schildmuur, die door (latere) torens werd doorbroken. Aan de noordzijde diende de schildmuur als onderbouw voor een hoge woonvleugel, die hierdoor wel wat leek op de woontoren van kasteel Teylingen. Aan de zuidzijde van deze vleugel sloot een jongere (1604), nog hogere vleugel aan die ook de ronde muur lijkt te hebben gevolgd. De Poelgeesten droegen Groot-Poelgeest in 1326 op aan de Hollandse graaf. De ronde grondvorm van het kasteel is voor de 14de eeuw echter nogal ouderwets. Een 13de-eeuws ontstaan ligt meer voor de hand. Mogelijk hebben de Poelgeesten direct na hun vestiging in Koudekerk rond 1250 al een burcht gebouwd. Toen de familie in 1705 uitstierf, verviel ook het slot. Kasteeleiland en torentje zijn niet de enige restanten van het kasteelcomplex. Aan de weg langs de Oude Rijn staat een koetshuis uit 1648.