Tips voor het schrijven van een verhaal

1. Bereid je voor

Voordat je van start gaat is het aan te raden je goed voor te bereiden.

Doe grondig bronnenonderzoek

Een goede basis leg je door bronnenonderzoek te doen. Doorzoek (online) archieven op geschikte bronnen (documenten, foto's, video's, audio, objecten enz.), doe aanvullend literatuuronderzoek en raadpleeg online bronnen.

Zoek (aan)sprekende voorbeelden

Zoek evt. personen om te interviewen (b.v. ooggetuigen, of experts): zij zijn bronnen die een verhaal 'levend' kunnen maken door middel van quotes, en experts kunnen dit in perspectief plaatsen.

Tip: als er geen levende getuigen of vertellers zijn, kun je op zoek naar bronnen waaruit je quotes of fragmenten kunt gebruiken, zoals brieven of oude filmopnames.

2. Kies onderwerp, invalshoek en vorm

Volgende stap in de voorbereiding is om je onderwerp af te bakenen: welk onderwerp kies je voor je verhaal? Wat wordt de centrale persoon, plek of streek?

Bepaal een sterke invalshoek

En welke vraagstelling kies je? Welke deelvragen wil je beantwoorden in je verhaal? Kies hiermee een invalshoek en bepaal zo ook wat er buiten je verhaal valt.

Wordt het een pittig perspectief aan de hand van een boute stelling, of vertel je je verhaal aan de hand van een vondst of feit waardoor een andere kijk ontstaat op een bestaand onderwerp? Bedenk hoe je de lezer kunt lokken en zijn aandacht vasthouden.

Kies overtuigende voorbeelden

In de beperking toont zich de meester(es): kies de meest aansprekende voorbeelden uit, want dit geeft je verhaal meer zeggingskracht dan een lange opsomming.

Het maken van keuzes valt alleen niet altijd mee. Ze hebben het niet voor niets over kill your darlings, een onderdeel dat de beste schrijvers of makers de grootste pijn en moeite kan kosten.

Doorgaans geldt: hoe concreter, hoe beter! Algemene verhalen worden interessanter als er specifieke voorbeelden, anekdotes en bronnen worden opgevoerd, die het 'grote verhaal' niet alleen illustreren maar ook kunnen dragen. Een andere uitdrukking die hier past: show don't tell. Niet jij, maar deze losse elementen moeten het verhaal vertellen.

Kies een geschikte vorm 

Wordt het een geschreven artikel, zoals een achtergrondverhaal, een interview, betoog, of een mengvorm? Of kies je ervoor om een video te maken, met audio aan de slag te gaan (b.v. podcast), of doe je een (cross-/trans-) multimediale aanpak met een mix van meerdere vormen?

Het kan allemaal, maar bedenk goed op welke manier het verhaal het beste overkomt. En dan hebben we het nog niet eens gehad over de stijl waarin je dit verhaal vertelt. Dit is een kwestie van proberen, leren en perfectioneren.

3. Schrijf & maak je verhaal

Als je al je bronnen hebt verzameld, en overige keuzes hebt gemaakt kun je aan de slag.

Hanteer een heldere structuur

Kies een overzichtelijke structuur, met een inleiding, midden en slot (conclusie/afsluiting) en realiseer je verhaal/historisch artikel in de bepaalde (woord)lengte.

Maak deze structuur ook duidelijk door gebruik te maken van tussentitels en een gelijkwaardige lengte van de paragrafen. 

Overtuig met feiten

Een goed, en overtuigend (non-fictie) verhaal valt of staat bij de feiten: zorg dat deze kloppen en verwijs in je verhaal naar de bronnen waaruit deze komen.

Een goed verhaal is geen droge opsomming van deze feiten, maar een gezonde balans tussen een mooie vertelvorm (stijl en 'trucs') en de werkelijkheid waarin deze geschiedenis zich voltrok.

Verleid je publiek

Hou tijdens dit proces de doelgroep in je achterhoofd: hoe kun je deze verleiden om door te lezen? Hiervoor zijn tal van trucs toe te passen, zoals goede quotes en pakkende voorbeelden, cliffhangers, prikkelende (tussen)titels, en dito aanvullende bronnen (audio, video, foto's).

Doseer het toepassen ervan wel, en laat je verhaal bij voorkeur proeflezen door (vak)mensen uit je omgeving. Van hun feedback kun je vaak veel leren.

Veel succes!